Een interview met Sherida van Bruggen; bondscoach ‘Oranje onder 17’
Hoewel er in de media niet veel aandacht aan wordt besteed zijn de Nederlandse jeugdelftallen vrouwenvoetbal internationaal al enige tijd zeer succesvol. Een belangrijke rol in die successen is weggelegd voor de huidige coach ‘Oranje onder 17’, Sherida van Bruggen. In de functie van hoofdcoach bereikte ze vorig jaar met ‘Oranje vrouwen onder 19’ (V019) de finale van het Europees Kampioenschap (EK) en verloor daarin in de verlenging nipt van Spanje. Meer recent werd ‘Oranje speelsters onder 17’ onder haar leiding voor het eerst in de historie Europees Kampioen (en plaatsten zij zich hierdoor tevens voor het eerst voor het WK 017).
Op verzoek heb ik in de voorbereiding naar het EK in 2024 een exemplaar van ‘Niemand is belangrijker dan het team’ voorzien van een voorwoord naar haar verstuurd. Ik was dan ook vereerd toen Sherida, terugkijkend op het EK van 2024, in de KNVB Media het belang van de filosofie achter ‘Niemand is belangrijker dan het team’ benadrukte. ‘We zijn in een sneltreinvaart een team geworden. We zijn de voorbereiding met elkaar gestart met als motto: niemand is belangrijker dan het team. Dat hebben we hier tijdens het EK elke wedstrijd uitgedragen’.
Juist omdat in de voetbalwereld het teambelang nog wel eens ondergesneeuwd raakt door het persoonlijk belang, maakten we een afspraak voor een interview met Sherida. Met haar spraken we over hoe je een team wordt dat successen boekt, de samenwerking tussen staf, speelsters en coach en natuurlijk de rol van de coach.
‘Van jongs af aan heb ik gevoetbald. Ik was een redelijke speelster maar zeker niet goed genoeg om er serieus wat mee te doen. Tijdens mijn HBO-studie ‘Sport, Management & Ondernemen’ liep ik een ernstige blessure op waardoor ik besloot een punt te zetten achter mijn voetbalcarrière. Als gevolg daarvan ben ik vrij snel in het trainersvak terecht gekomen. Na SM&O heb ik de ALO afgerond en ben ik gaan werken in het speciaal basisonderwijs. Hier werkte ik met kinderen met leer- en/of gedragsproblemen. Daarnaast ging ik meer tijd investeren in mijn carrière als voetbaltrainer. Ik rondde mijn master af (human movement sciences – high performance coaching) en volgde vervolg-trainerscursussen. Alles met als doel een betere en completere trainer te worden. Lesgeven en voor de groep staan vind ik leuk, vooral door de bijdrage die ik kan leveren aan de ontwikkeling van mensen en groepen. Het geeft mij voldoening als ik ontwikkeling zie en kan helpen om iets te bereiken. Voor ieder individu vereist dat maatwerk en een persoonlijke benadering. Ik vind het daarom belangrijk om de persoon achter de voetbalster of leerling te leren kennen’.
‘Ik combineerde het trainen van teams binnen het Jeugdplan Nederland van de KNVB (meiden) met een selectieteam bij de amateurvereniging (jongens). In 2023 ben ik full time gaan werken als assistent-coach ‘Oranje vrouwen onder 19’ (V019) en hoofdcoach ‘Oranje speelsters onder 16’, een half jaar later schoof ik door naar Oranje speelsters onder 17 (V017)’.
‘In de zomer van 2024 hadden we ons voor min of meer dezelfde leeftijdsgroep geplaatst voor twee eindtoernooien (EK V019 in Litouwen en WK V020 in Colombia). Hierdoor ontstonden er wat wisselingen in de staf- en speelstersgroep voor de V019. Zodoende kreeg ik de rol van hoofdcoach voor het EK (mijn collega schoof dit toernooi door als hoofdcoach naar de V020)’.
In de voorbereiding voor het EK konden we met de speelsters en de staf over vier blokken van 3-4 dagen beschikken. Met de inhoud van ‘Niemand is belangrijker dan het team’ als uitgangspunt werd me duidelijk dat richting geven aan onze opdracht concreet moest worden. Het doel was duidelijk; Europees kampioen worden. De kernwaarden waren eerder in het seizoen al bepaald in samenspraak met de speelstersgroep. Omdat er een aantal nieuwe gezichten bij waren heb ik drie punten toegevoegd, waarvan ik vind dat zij vanuit een bepaalde vrijheid nog meer richting zouden geven aan ons toernooi; ‘Niemand is belangrijker dan het team’ en daarop volgend twee vragen die, in mijn ogen, iedereen continue met ‘ja’ zou moeten kunnen beantwoorden:
- Draagt mijn gedrag bij aan het optimaal presteren van het team?
- Zorg ik ervoor dat iedereen betrokken is en blijft bij het team?
‘Dat gold niet alleen voor de 21 speelsters uit de selectie. Maar ook voor de staf, bestaande uit twee assistenttrainers, een keeperstrainer, video-analist, arts, fysiotherapeut, fysiek trainer, data-analist, ontwikkelbegeleider, kitmanager, head of delegation, de teammanager en uiteraard ik zelf.’
‘Mijn rol op de wedstrijddag begint met het houden van de wedstrijdbespreking. Verder coach ik tijdens de wedstrijd en hebben we een korte bespreking in de rust, vaak aan de hand van videobeelden van de eerste helft. Deze worden voorbereid door de asisstenttrainer. Na afloop van de wedstrijd evalueren we met de speelsters soms op de dag zelf, anders de ochtend erna. Afhankelijk van het proces, resultaat en de volgende tegenstander maken we een keuze in wat we willen laten zien en bespreken. Hierin zijn we flexibel, voelen we aan en kijken we wat er nodig is voor de groep. Tussen de wedstrijden door spreken we plenair maar vaak ook individueel met de speelsters. In veel gevallen doe ik dat, maar meestal hebben ook de andere (technische) stafleden hier een rol in’.
‘Als persoon ben ik wat meer rustig en observerend. Daarnaast word ik als doelgericht en tactisch sterk gezien. In mijn ogen is het belangrijk dat we het samen doen als één geheel en iedereen met zijn of haar eigen verantwoordelijkheden. We leveren kwaliteit, hebben plezier in wat we doen en werken hard met en voor elkaar. Ik hecht waarde aan het creëren van een omgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn. Waarin je je kunt uitspreken en kritisch naar elkaar kunt zijn op de inhoud – met de insteek om elkaar beter te leren begrijpen. Iedereen met hetzelfde doel voor ogen en met de intentie om te kunnen groeien als individu en team. Dat is dit voorjaar goed gelukt. De speelsters van 017 waren dit seizoen en het EK het voorbeeld van ‘niemand is belangrijker dan het team’. Dit heeft uiteindelijk tot een fantastische teamprestatie geleid. Echte topcoaches kunnen direct inspelen op wat het team in welke situatie nodig heeft. Het lijkt mij mooi om mij hierin nog verder te ontwikkelen’.
‘De opmerking uit het boek ‘dat als je jezelf wilt verbeteren regelmatig door de ogen van een ander naar je eigen gedrag moet kijken’ heeft me wel tot denken aan gezet. Op dit moment word ik zelf niet gecoacht door iemand van buitenaf. Binnen de organisatie en staf geven wij zeker feedback naar elkaar, soms door het expliciet te vragen maar ook door met bepaalde stafleden situaties te evalueren of te reflecteren. In de toekomst wil ik hier meer mee doen – zeker ook door iemand van buiten het team. Ik ga er vanuit dat dit weer nieuwe inzichten kan geven wat mij helpt om stappen te kunnen blijven maken als trainer/coach’.
Een nieuwe uitdaging voor Sherida is aanstaande. Deze zomer begint ze als coach bij de beloftenploeg van Feyenoord (vrouwen).
