Francesco Schettino stond aan het roer van het cruiseschip Costa Concordia toen dit met meer dan 4000 opvarenden in 2012 op de klippen liep en kapseisde. Zoals we weten was zijn leiderschap in crisistijd ver te zoeken. Tegen alle regels in was hij één van de eersten die het schip verliet. Een kustwachtcommandant beval hem via de radio nog terug te gaan. Maar dat weigerde hij. In de paniek die ontstond na de aanvaring vielen 32 doden. Schettino werd door een Italiaanse rechtbank schuldig bevonden aan meervoudige doodslag, het veroorzaken van schipbreuk maar vooral door het in de steek laten van zijn schip. Hij werd veroordeeld tot 16 jaren gevangenisstraf.
Leiderschap in crisistijd in Nederland
De ene crisis is de andere niet. Maar wat ze allen met elkaar gemeen hebben is dat ze een bepaald leiderschapsgedrag van de verantwoordelijk leidinggevenden vragen. Leiderschapsgedrag in crisistijd vereist aanwezigheid en zichtbaarheid van de leider. Daar waar wij tot voor kort nog dachten dat we het ergste hadden gehad met de Corona-crisis, worden wij in Nederland met een recordaantal crises geconfronteerd. Weliswaar niet direct zo levensbedreigend als het op de klippen lopen van de Costa Concordia, maar wel meerdere crises die grote gevolgen hebben voor de Nederlandse samenleving. Bouwprojecten staan stil sinds de uitspraak van de rechter inzake het afgesproken stikstofbeleid. Omdat er geen nieuwe woningen gebouwd mogen worden blijft de woningnood ongekend hoog. Boeren dumpen afval op de snelweg, steken hooibalen in de brand. Aannemers die de rotzooi proberen op te ruimen worden bedreigd. In de asielopvang in Ter Apel is het al weken chaos en slapen grote groepen asielzoekers buiten op het gras. Door het dichtdraaien van de gaskraan door Rusland dreigen 1 op de 3 huishoudens in de problemen te komen door een torenhoge energierekening. Een situatie die verder verslechtert door de prijsstijgingen die in 9 maanden tijd maar liefst 15% duurder zijn uitgevallen. Daarnaast lukt het ons al geruime tijd niet om de toeslagenaffaire en de Groninger aardbevingsproblematiek adequaat en fatsoenlijk af te handelen. Leiderschap in crisistijd is in Nederland helaas ver te zoeken.
We hebben op dit moment in Nederland met nogal wat uitdagingen te maken. Dat gevoel van urgentie lijkt echter niet te leven bij onze politieke leiding. Tot 7 september is de Tweede Kamer met zomerreces. Opgeteld met een kerstreces en de gebruikelijke vakantiedagen kent de Kamer jaarlijks een reces van maar liefst 16 tot 17 weken. Weliswaar heeft het Kabinet tijdens een reces altijd leden stand-by en gebruiken diverse Kamerleden deze periode om werkbezoeken af te leggen en stage te lopen. Tijdens reces komt het parlement echter niet bijeen. Er vinden geen debatten en vergaderingen plaats.
Van onze regering is bekend dat die niet snel regie neemt en de neiging heeft het leiderschap in crisistijd door te schuiven naar lokale overheden en veiligheidsregio’s. Mede door de focus op randzaken en partijpolitieke agenda’s is het vertrouwen in onze politiek machthebbers gedaald naar een absoluut dieptepunt. Alle reden dus voor onze politieke leiders om over hun eigen schaduw heen te stappen en zich te richten op hun leiderschap in crisistijd.
Leiderschap in crisistijd vereist sterke leiders
Mensen kijken in tijden van crises en conflict automatisch naar sterke leiders. Iemand die voor hen opkomt en stelling neemt. Zij verwachten van hun leiders dat ze het algemene belang voorop stellen en zich voor ons inspannen. Leiderschap in crisistijd vereist primair zichtbaarheid, empathie en het gevoel dat ze er voor ons zijn.
Meer weten over leiderschap in crisistijd? Neem dan eens contact met ons op.
